Henrick Dirricxs Mors , † 1603.
Zoon van Dirck .

Hendrick Mors, ook Hendrik Uijl genaamd.

Hendrik Dirks Mors bezit in Langerak twee weren land van ieder zeven morgen, veertien morgen totaal.

Zeven kinderen van Hendrick Mors, drie zoons en vier dochters, zijn volwassen geworden. Twee van deze zeven kinderen overlijden voor hun vader. In juli 1591, ruim tien jaar voor zijn overlijden, moet Hendrick meemaken, dat zijn zoon Jan door messteken om het leven wordt gebracht. De dader ontvlucht Langerak. Voor het gerecht van Langerak is een proces geweest waarbij de (afwezige) dader onder andere tot een hoge geldboete en levenslange verbanning uit de heerlijkheid wordt veroordeeld. Bijna drie jaar na de doodslag op zijn zoon sluiten Hendrick Mors en zijn overige kinderen een overeenkomst met de dader en diens familie. De familie Mors zal financiële genoegdoening krijgen van de dader (of diens familie) en zal zich dan niet verzetten tegen een eventuele kwijtschelding van de straf, die de dader is opgelegd. Kwijtschelding of vermindering van een dergelijke zware straf kan alleen gegeven worden door het Hof van Utrecht. In een dergelijk geval is het niet ongebruikelijk de dader af te schil­deren als een goed mens en de schuld bij het slachtoffer te leggen.

Rechtdag Langerak, 21-2-1604:
- Wouter Lenaerts, als man ende voogd van Belitgen Henricxs, eiser, contra
- Cornelis Henricxs,
- Philips Bastiaens, als man en voogd van Dirricxken Henricx, zijn huisvrouw,
- Thonis Lenaerts, als man en voogd van Maritgen Henricx,
- Adriaen Henricxs en
- Jan Eijngberts die getrouwd was met de jonge Maritge Henricx; deze gedaagden samen als erfgenamen van Henrick Dirricxs Mors, hun vader. De eiser verzoekt de ge­daagden te veroordelen tot betaling van de som van 38 carolus gulden, wegens zeker arbeidsloon en ge­leend geld. Beligje Hendriks heeft kennelijk een deel van het bedrag, dat zij op 24 mei 1603 van haar stief­moeder eiste, ontvangen. Wouter Lenaarts probeert nu, nadat de boedel van zijn schoonvader verdeeld is, het resterende deel op zijn zwagers en schoonzusters te verhalen. Cornelis Henricx, Philips Bastiaens ende Adriaen Henricx verzochten copie van de eis, wilden bij de volgende zitting daarop antwoorden. Thonis Lenaerts, die een broer is van Wouter en getrouwd met de zuster van Beligje, bekent de schuld aan zijn schoonzuster en is bereid zijn deel van het bedrag te betalen om alle verdere onnutte kosten te voorko­men. Twee weken later op 6 maart 160429, bij de volgende rechtdag geven de overgebleven gedaagden hun antwoord op schrift. De eiser verzoekt bij de volgende rechtdag te mogen antwoorden. De schepeen accorderen. De zaak is hiermee waarschijnlijk opgelost. Op de rol van de volgende rechtdag komt deze zaak niet meer voor.

Aan het einde van de zestiende eeuw leven in Langerak twee mannen, die beiden de achter­naam Mors voeren. Beiden dragen bovendien het patroniem Dirckszoon. Heyndrick en Rutger Dirks Mors zullen broers geweest zijn, maar daar is (nog) geen bewijs voor gevonden.

Op de plaats waar Hendrick woonde (’t Waal, nu een buurtschap ten oosten van Langerak) is ooit (waarschijnlijk al in de Middeleeuwen) een dijkdoorbraak geweest waarbij een wiel is ontstaan.

De welstand die Hendrik Mors bezat is bij zijn kleinkinderen grotendeels verdwenen. De goede gezondheid van de kinderen Mors en Uul, een groot goed, zeker in die tijd, betekende eigenlijk in financiëel opzicht een nadeel. Doordat de nalatenschappen van grootvader en vader in zoveel delen uiteen vielen, bleven voor de individuele erfgenamen maar kleine percelen land over, waarvan de meesten ook niet konden bestaan.

Zie: Gens Nostra 2007, nr. 11.
Overl. tussen 11 jan. en 15 jun. in 1633.

De naam van de 1e vrouw van Henrick Dirricxs Mors, tevens de moeder van zijn kinderen, is onbekend.

Na het overlijden van Hendrik Mors ontstaat onenigheid tussen zijn tweede vrouw, de weduwe IJchgen Adriaans, en zijn kinderen.

Langerak, 29-11-1603: Cornelis Henricxs Uul voor hem zelven en Philips Sebastiaens als man en voogd van Dirrickgen Henricx zijn huijsvrouw, als erfgenamen van Henrick Dirricxs hun vader, eisers contra IJchgen Ariaens weduwe ende boedelhoudster van wijlen Henrick Dirricxs, haar man, gedaagde. De eisers verwijzen naar de sententie van 17 juni en verlangen ieder 75 carolus gulden, wegens onverrekende huur van de zeven morgen land, de vruchten van het land en 30 ofte 40.000 ’houpen’. ’Blijvende dies onverminderd den berg nog gemeen ende ongedeeld’.

In Langerak op 7-2-1604 compareerde op huiden ter vierschaer Jan Sebastiaens, out ontrent vijftig jaren, gedaagd ten verzoeke van Philips Bastiaens om te getuigen. Hij verklaart, dat hij een maand geleden ten huize van Cornelis Henricx Uul in Langerak is geweest, in het gezelschap van de requirant, van IJchgen de weduwe van Henrick Dirricx Mors, van Thonis Willems Smit en van anderen. Toen zou IJchgen verklaard hebben dat Lenaert Thonis van haar twee hont land in pacht had en dat hij nooit enige pacht betaald had.

Langerak, 7-2-1604: Ter instantie van Philips Bastiaensz tuijchde Jan Bastiaensz out ontrent 50 jaren, dat hij ontrent een maent geleden op een sondach ten huijse van Cornelis Henricxsz Uul alhier in Langeraeck is geweest vergeselschapt met Philips Bastiaensz, IJchgen de weduwe van Henrick Dirricxsz Mors, Thonis Willemsz Smit ende meer andere ende dat alsdoen Philips Bastiaensz de voorn. weduwe van Henrick Dirricxsz vraechde off Lenaert Thonisz van haer eenich lant in gebruijck hadde.

Het zou mogelijk zijn, dat het huwelijk tussen Hendrik Dirksz. en IJchgen Adriaans kort (één à twee jaar) voor het overlijden van Hendrik Dirksz. plaats vond. In 1600 en 1601 worden er strafprocessen gevoerd tegen een IJchgen Adriaans. Zij had de dienstbode van haar zwager met een stoel in elkaar geslagen! Die dienstbode was Hendrikje Corsdr., de oudere halfzuster van Bastiaen Corsz. IJchgen was toen getrouwd met een Jan Hendriksz. Prediker. Ik durf niet met stelligheid te beweren dat deze vrouw identiek is aan de tweede vrouw van onze voorvader Hendrik Dircksz Mors, maar in zo’n relatief kleine gemeenschap zou het wel bijzonder zijn als die
naam bij twee personen voorkomt. Meestal gebruikte men in zo’n geval een dubbel patroniem, om verwarring te voorkomen.

1. Cornelis Henricxs Uijl , † ±1618 .
   
   ×   IJchgen Gerrits , † >4-1638.
   
   8 kind(eren)



2. Dirricxken Henricx , † <1606 .
   Kinderen: Bastiaan, Anna en Adriaan.
   
   
   ×   Philips Bastiaens , † ±1604.
   Zij hadden wsl. zonen Bastiaen en Adriaen Philips.
   
   Rechtdag extraordinaris, Langerak, 15-6-1603:
   Rechtdag gehouden op kosten, tussen partijen IJchgen Ariaens weduwe van Henrick Dirricx Mors, eiseresse ter eenre en Cornelis Henricx Uul en Philips Bastiaens als man en voogd van zijn huisvrouw Dirrickgen Henricx, mitsgaders Jan Engberts als huisvrouw gehad hebbende Jonge Maritgen Henricx, moeder van Aelt Aerts Gedaagden.
   Jan Lenaerts treedt op als voogd van IJchgen Ariaens zijn tante en wordt geassisteerd door Dirck Daniels. De gedaagden worden vertegenwoordigd door Cornelis Coevoet. Coevoet wijst de eis om binnen 24 uur tot boedelscheiding te komen af. Hij eist een schriftelijke inventaris van de boedel en uitbetaling van het ’moeders goed’ van de kinderen. Het gerecht bepaalt dat de eiseres de verzochte inventaris zal leveren binnen den derden dag.
   
   Rechtdag extraordinaris, Langerak, 17-6-1603: IJchgen Adriaens, nagelaten weduwe van Henrick Dirricxs zaliger, contra Cornelis Henricxs Uul, Philips Bastiaens, als man ende voecht van Dirrickgen Henricx zijn huijsvrou, ende Jan Eijngberts, als te huijsvrou gehadt hebbende t’jonge Maritgen Henricx za., moeder van Aelt Aerts Schepenen de partijen gehoord hebbende, verklaren de eiseres tot de verzochte loting van de landen in kwestie, haar met de gedaagden competerende gefundeerd. ’Ordonneren partijen overzulcx voor mor­gen avond binnen zonneschijn mit den anderen int vruntlick te loten te weten tussen de weduwe ende erfgenamen elk half ende half ten ware bij hylicx voirwaerden tussen Henrick Dirricx zaliger ende zijn huisvrouw anders geconditioneerd ware’.
   Overl. tussen 18-5-1602 en 19-12-1605.
   



3. Maritgen Henricx (Oude Maritgen Henricx) , † <1606 .
   
   Oude Maritgen’s kinderen hadden als ’oom ende bloetvoocht’ Cornelis Hendricks Uijl, de broer van Maritgen.
   
   
   ×   Thonis Lenaertsz , † <1642.
       Zoon van Leendert Theunisz en ?
   Oude Maritgen was de 1e vrouw van Thonis Lenaertsz.
   
   Thonis Lenaerts is een broer van Wouter en getrouwd met de zuster van Beligje.
   
   Rechtdag Langerak, 21-2-1604:
   - Wouter Lenaerts, als man ende voogd van Belitgen Henricxs, eiser, contra
   - Cornelis Henricxs,
   - Philips Bastiaens, als man en voogd van Dirricxken Henricx, zijn huisvrouw,
   - Thonis Lenaerts, als man en voogd van Maritgen Henricx,
   - Adriaen Henricxs en
   - Jan Eijngberts die getrouwd was met de jonge Maritge Henricx; deze gedaagden samen als erfgenamen van Henrick Dirricxs Mors, hun vader. De eiser verzoekt de ge­daagden te veroordelen tot betaling van de som van 38 carolus gulden, wegens zeker arbeidsloon en ge­leend geld. Beligje Hendriks heeft kennelijk een deel van het bedrag, dat zij op 24 mei 1603 van haar stief­moeder eiste, ontvangen. Wouter Lenaarts probeert nu, nadat de boedel van zijn schoonvader verdeeld is, het resterende deel op zijn zwagers en schoonzusters te verhalen. Cornelis Henricx, Philips Bastiaens ende Adriaen Henricx verzochten copie van de eis, wilden bij de volgende zitting daarop antwoorden. Thonis Lenaerts, die een broer is van Wouter en getrouwd met de zuster van Beligje, bekent de schuld aan zijn schoonzuster en is bereid zijn deel van het bedrag te betalen om alle verdere onnutte kosten te voorko­men. Twee weken later op 6 maart 160429, bij de volgende rechtdag geven de overgebleven gedaagden hun antwoord op schrift. De eiser verzoekt bij de volgende rechtdag te mogen antwoorden. De schepeen accorderen. De zaak is hiermee waarschijnlijk opgelost. Op de rol van de volgende rechtdag komt deze zaak niet meer voor.
   
   In Langerak op 27-5-1632 compareerde Wouter Lenaarts en heeft getransporteerd aan Thonis Leenderts, zijn broeder, 11/2 hont land achter de Waal in een weer van zeven mergen. Oostw. Thonis Aarts erfgenamen en westw. de erfgenamen van Hendrick Dirricks Mors. strekkende van de Leck tot aan Goudriaan.
   
   In Langerak op 31-10-1644 compareerde Merten Pieters, Bastiaan Cornelis Uul en Bastiaan Cors, mede inwoners van Langerak op verzoek van Wouter Leenderts, Jan Leendertsz en de weduwe met de kinderen van Thonis Leenderts om getuigenis der waarheid te geven.
   
   
   2 kind(eren)



4. Maritge Henricx (Jonge Maritge Henricx) , † <7-1603 .
   
   Langerak, 5-6-1603:
   Rechtdag extraordinaris gehouden op kosten, tussen partijen IJchgen Ariaens weduwe van Henrick Dirricx Mors, eiseresse ter eenre en Cornelis Henricx Uul en Philips Bastiaens als man en voogd van zijn huisvrouw Dirrickgen Henricx, mitsgaders Jan Engberts als huisvrouw gehad hebbende Jonge Maritgen Henricx, moeder van Aelt Aerts Gedaagden.
   Jan Lenaerts treedt op als voogd van IJchgen Ariaens zijn tante en wordt geassisteerd door Dirck Daniels. De gedaagden worden vertegenwoordigd door Cornelis Coevoet. Coevoet wijst de eis om binnen 24 uur tot boedelscheiding te komen af. Hij eist een schriftelijke inventaris van de boedel en uitbetaling van het ’moeders goed’ van de kinderen. Het gerecht bepaalt dat de eiseres de verzochte inventaris zal leveren binnen den derden dag.
   
   
   ×   Jan Eijngberts Slooter , † >1603.
   Met Jan Eijngberts had Jonge Maritge Henricx een kind Beertgen Jans.
   
   Jan Eijngberts die getrouwd was met de jonge Maritge Henricx.
   
   Langerak, 20-3-1604:
   Jan Eyngberts Slooter eiser contra Cornelis Henricx Uul als voogd van de weeskinderen van Maritgen Henricx zaliger. De eiser concludeert tot betaling van zes gulden tien stuivers van verschoten penningen ter goeder rekening over de doodschuld van Beertgens Jans die des eisers en voorschreven Maritgen zaliger dochter was. De schepenen gehoord de verdediging concluderen tot betaling van 20 stuivers.
   
   
   ×   Aart .
   Met Aart had Jonge Maritge Henricx een zoon Aelt Aerts.
   
   
   2 kind(eren)



5. Adriaen Henricxs Mors .
   
   In Langerak op 6-6-1615 compareerden Adriaan Henricx ende Pieter Adriaans Vrijbuijt als broeder ende erfgenaam van Weijntgen Ariens, de overleden huisvrouw van Adriaan Henricks en hebben in dier qualite getransporteerd aan Wouter Lenaarts de vrije eigendom van circa 91/2 hont land, waarin ligt twee hont land genaamd het Waeltgen. Oostw. Wouter Lenaarts, en westw. Schatse Waal. Strekkende van de dijksloot noordwaarts tot de diepte van de lek, in twee verscheiden weren gelegen.
   
   
   ×   Wijntje Adriaans , † <7-1615.
   
   In Langerak op 6-6-1615 compareerden Adriaan Henricx ende Pieter Adriaans Vrijbuijt als broeder ende erfgenaam van Weijntgen Ariens, de overleden huisvrouw van Adriaan Henricks en hebben in dier qualite getransporteerd aan Wouter Lenaarts de vrije eigendom van circa 91/2 hont land, waarin ligt twee hont land genaamd het Waeltgen. Oostw. Wouter Lenaarts, en westw. Schatse Waal. Strekkende van de dijksloot noordwaarts tot de diepte van de lek, in twee verscheiden weren gelegen.
   



6. Jan Hendriks Mors .
   
   Jan Hendriks die een vervelende ruziezoeker, drinkebroer en vechtersbaas blijkt te zijn, met als gevolg, dat hij de zeventiende eeuw niet heeft meegemaakt.
   
   Slechts één maal wordt over Jan Hendriks geschreven en dat is in een akte voor het Hof van Utrecht. Hij blijkt te zijn overleden aan de gevolgen van een steekpartij die, als wij de advokaat van de dader moeten geloven, door hemzelf was uitgelokt. De dader Ningen Jans wordt hiervoor gestraft met levenslange verbanning uit de heerlijkheid Langerak en betaling van een hoge boete. Twee en een half jaar na deze gebeurtenis verzoekt de dader kwijtschelding van zijn zware staf. In het verzoekschrift aan het Hof van Utrecht vertelt de advokaat van de dader onder andere hoe het misdrijf was gepleegd. Het is daarbij niet ongebruikelijk om het slachtoffer af te schilderen als de echte ’slechterik’, die het onheil over zichzelf heeft afgeroepen. De dader wordt dan beschreven als een goedmoedig persoon, die eigenlijk ’geen vlieg kwaad kan doen’. Als de familie van het slacht­offer zich niet tegen de kwijtschelding van de straf verzet, wordt die in een dergelijk geval dikwijls verleend. Ningen Jans belooft de verwanten van het slachtoffer schadeloos te stellen. Uiteraard zal hij ook een boete betalen en zullen de kosten voor het rechtsgeding voor zijn rekening komen.
   



7. Beeltje Henriks (Belitgen Henricxs) ( Uijl) , *Langerak ±1572 , † <6-1612 .
   
   ×   Wouter Lenaarts , *Langerak ±1570 , † <9-1653.
   
   4 kind(eren)